Ryzyko niskiego poziomu graficznego  pisma można zauważyć już w przedszkolu. Zagrożone nim są dzieci które:

  • rysują niestarannie (wychodzą za linię), podczas gdy prace rówieśników wyglądają estetycznie,
  • trzymają nieprawidłowo narzędzie pisarskie (ołówek, kredkę). Prawidłowy chwyt kształtuje się w wieku 5 lat /na samym końcu są wstawione obrazki ilustrujące prawidłowy i nieprawidłowy chwyt- źródło: dzieci.pl/
  • nie przyjmują prawidłowej postawy podczas siedzenia przy stole tzn. są przygarbione, trzymają nogę na krześle, pokładają się na stole, mają daleko odsunięte krzesło itp. Po zwróceniu uwagi i przyjęciu prawidłowej pozycji z czasem i tak wracają do takiej, w której jest im wygodnie,

Później w szkole możemy zaobserwować te same objawy oraz dodatkowo mało czytelne i estetyczne pismo.

Jak można pomóc dziecku z obniżoną grafią pisma?

  • Należy pilnować prawidłowej postawy dziecka podczas pisania, rysowania i innych zajęć wykonywanych przy biurku lub stoliku. Jednak to może nie być wcale takie łatwe. Dzieci, które przyjmują nieprawidłową postawę podczas siedzenia na krześle mają  często słabe mięśnie brzucha i pleców, które nie utrzymują sylwetki w pionie. W związku z tym należy zapisać dziecko na ćwiczenia ogólnorozwojowe, które wzmocnią dane mięśnie. Jeśli dziecko ma dobrze rozwinięte poczucie równowagi, zamiast krzesła można mu dać do siedzenia piłkę, dobraną odpowiednio do wzrostu lub dysk rehabilitacyjny. Oba te przedmioty również pomogą we wzmacnianiu w/w mięśni.

Źródło: orteo.pl

Źródło: eko-familia.pl

  • Krzesło i stolik również powinny być dostosowane do wzrostu dziecka. Najlepiej żeby krzesło było również wygodne i odpowiednio wyprofilowane.
  • Przybory do pisania powinny być odpowiednio dobrane (grubsze, fakturowane). Gdy problem dotyczy chwytu pisarskiego, na długopis można założyć specjalną nakładkę, która zmusi dziecko do prawidłowego trzymania długopisu. Takie nakładki dostępne są w większości sklepów papierniczych.

Źródło: sklepkleks.pl

 UWAGA!!!
Około 25% osób utrzymuje długopis w sposób odmienny od prawidłowego. Chwyt przyboru ma znaczenie dla rozkładu sił w obrębie piszącej ręki, może jednak nie mieć wpływu na szybkość i czytelność zapisu w sytuacji gdy nie jest mocno zniekształcony!! Bardziej celowe w tej sytuacji będzie ćwiczenie wzorców literowych, aniżeli korygowanie sposobu trzymania przyboru!!!

  • Warto także wzmocnić mięśnie pasa barkowego, rąk oraz dłoni (ćwiczenia na te partie podane są poniżej)
  • Jeśli problemy są już zauważalne, a wdrożone pomoce nie odnoszą skutku, warto zbadać czy problemy dziecka nie wynikają z zaburzeń przetwarzania sensorycznego (integracja sensoryczna).

Oto kilka propozycji ćwiczeń, które pomogą w utrzymaniu prawidłowej postawy ciała, wzmocnieniu mięśni i ostatecznie w poprawie grafii pisma / ćwiczenia zawsze zaczynamy od aktywności dużych grup mięśniowych, kończąc pracą przy stoliku/:

Ćwiczenia wzmacniające mięśnie:

  1. Utrzymywanie pozycji wyprostnej na podłodze (jak najdłużej). Pozycja wyprostna: leżymy na brzuchu z rękami uniesionymi i wyciągniętymi do przodu oraz z nogami uniesionymi i wyciągniętymi do tyłu. Miarą wytrzymania w tej pozycji może być wspólnie mówiony wiersz, który z czasem powinien się wydłużać.
  2. W pozycji leżącej na plecach podciąganie nóg do siebie na zmianę (raz jedna, raz druga) na 3 sekundy i zmiana nogi. Powtórzyć 10 razy.
  3. Na plecach. Ugiąć w kolanach obie nogi i jedną założyć na drugą. Następnie należy odpychać od siebie kolano tej założonej nogi przez około 3 sekundy, powtórzyć 10 razy.
  4. Na plecach. Nogi ugięte w kolanach, dłonie pod głową, łokcie leżą równolegle do podłogi. Unosimy lekko głowę, brodę ciągnąć do sufitu, aż poczujemy napięcie mięśni brzucha. Należy tak wytrzymać 3 sekundy. Następnie położyć głowę na podłodze. Odpocząć. Ćwiczenie powtórzyć 10 razy.
  5. Pozycja na czworaka: podnoszenie jednocześnie ręki prawej i nogi lewej, przytrzymać 3 sek.  Wrócić do pozycji wyjściowej. Zmienić nogę i rękę. Całość powtórzyć 20 razy.
  6. Obroty rąk- do przodu, do tyłu jednocześnie z utrzymywaniem wzroku na jednym przedmiocie
  7. Stanie w parze dotykając się plecami, skłony w dół i w górę z jednoczesnym dotknięciem dłoniami partnera pod nogami i nad głową
  8. Wykonywanie pompek w pozycji stojącej na ścianie
  9. Turlanie się po dużej piłce- do przodu z podporem ręce- podłoga i do tyłu z podporem nogi- podłoga
  10. Skoki na piłce z uszami lub siedzenie na piłce i wychylanie się w różne strony: do przodu, do tyłu, na boki

Ćwiczenia stolikowe:

  1. Mocne zaciskanie dłoni. Dziecko zaciska dłonie z kciukami na zewnątrz, następnie powoli je otwiera, prostując palce. Powtórzyć 10 razy
  2. Spacery palcami po stole w różnych kombinacjach np. kciuk ze wskazującym. Ćwiczą obie ręce, raz na zmianę, innym razem jednocześnie
  3. Przeprowadzanie korali po drucianym labiryncie, którego kształt można zmieniać za każdym razem. /Potrzebny będzie kawałek drutu, który wyginamy w dowolny sposób/
  4. Malowanie farbami za pomocą palców- biorą w tym udział obie ręce i wszystkie palce na zmianę
  5. Łączenie punktów bez odrywania ręki
  6. Rysowanie drogi w labiryncie
  7. Zabawy z kalką- przerysowywanie obrazka za pomocą kalki
  8. Malowanie obrazków
  9. Ćwiczenia kaligraficzne- pisanie liter najpierw po śladzie, później bez z zachowaniem ich kształtów
  10. Dorysowywanie brakującej połowy obrazka itp.

Karolina Majewska