Wzrok – jeden z najważniejszych zmysłów, jakie posiada człowiek. To dzięki niemu zapamiętujemy, rozpoznajemy i przypominamy sobie różne rzeczy. Już od najmłodszych lat pozwala nam się uczyć i poznawać świat. Prawidłowo rozwinięta percepcja wzrokowa (tj. zdolność do rozpoznawania i rozróżniania bodźców wzrokowych a także do ich interpretowania przez odniesienie do poprzednich doświadczeń) pozwala dzieciom nauczyć się czytać i pisać. Gdy jednak w jej obszarze dochodzi do zaburzeń, najprawdopodobniej my- rodzice i nauczyciele szybko dostrzeżemy pojawiające się trudności.
Zaburzenia percepcji wzrokowej objawiają się:
- myleniem liter o podobnych graficznie kształtach (np. a – o, m – n, e – c, t – l, k – h),
- myleniem liter asymetrycznych, różniących się położeniem względem osi pionowej: p – g, d – b oraz osi poziomej w – m, u – n, b – d, d – g
- przestawianiem kolejności liter, sylab, wyrazów,
- myleniem liter różniących się położeniem w stosunku do osi pionowej i poziomej (np. p – g, b – d, n – u, w – m),
- trudnościami w dostrzeganiu różnic pomiędzy dwoma podobnymi obrazami, rysunkami, przedmiotami itp.,
- trudnościami w rozumieniu i wyciąganiu wniosków na podstawie materiału obrazkowego,
- trudnościami w odwzorowywaniu graficznym złożonych struktur,
- przy przepisywaniu występowaniem błędów takich, jak: opuszczanie liter lub cząstek wyrazów, gubienie drobnych elementów liter,
- w starszych klasach: popełnianiem wielu błędów ortograficznych,
- zakłóceniami orientacji przestrzennej: podczas czytania- mylenie liter, przeskakiwanie linijek, pomijanie części liter, wymyślanie wyrazów,
- chaotycznymi rysunkami
- wolnym tempem czytania i pisania, czasem w odwrotnym kierunku od strony prawej do lewej,
- występowaniem pisma lustrzanego w przypadku niektórych liter i cyfr,
Jeśli zauważymy, któreś z wymienionych trudności, warto skonsultować się w tej sprawie z wychowawcą klasy. Sami jednak w domu również możemy z dzieckiem wykonywać gry i zabawy, które korzystnie wpłyną na rozwój jego percepcji wzrokowej. Proponowane gry to:
- Układanie puzzli lub mozaik, patyczków oraz innych przedmiotów wg wzoru
- Szukanie różnic pomiędzy dwoma obrazkami ( przykłady obrazków można znaleźć w książkach edukacyjnych lub w Internecie)
- Układanie historyjek obrazkowych zgodnie z kolejnością zdarzeń
- Labirynty, plątaninki
- Wyszukiwanie przedmiotów na obrazku
- Zgadywanki: Zabawa polega na tym, ze kładziemy przed dzieckiem wiele różnych przedmiotów, prosimy żeby się odwróciło i w tym momencie zabieramy i chowamy jeden przedmiot. Zadaniem dziecka jest odgadnąć, co zniknęło.
- Układanie przedmiotów wg poleceń: Połóż zabawkę na podłodze, pod kaloryferem, obok misia, itp.
- Budowle i konstrukcje z klocków. Obecnie dostępnych jest w sklepach wiele rodzajów klocków, z których trzeba zbudować konstrukcje. Można dobrać poziom trudności do wieku dziecka.
- Obserwacje otoczenia, przyrody. Dziecko może obserwować małe owady, zauważać rytuały, które zachodzą podczas ich życia. Również dobrym zajęciem będzie korzystanie z mikroskopu, lornetki itp.
- Grupowanie elementów przedstawionych na obrazkach wg wcześniej ustalonych kryteriów np. małe, w których nazwach występuje „ó” itp.
- Klasyfikowanie przedmiotów o podobnej treści lub przeznaczeniu
- Rysowanie konturów wg podanego wzoru – dziecko otrzymuje rysunek o słabo zaznaczonym konturze, zadaniem dziecka jest pogrubienie istniejącego konturu.
- Wypełnianie konturów: np. kredkami, farbami, plasteliną,
- Uzupełnianie niekompletnych obrazków: dorysowywanie brakujących elementów,
- Układanie zdań z rozsypanek wyrazowych. Rozsypanki można przygotować samemu. Wystarczy napisać na komputerze kilka zdań większą czcionką, a następnie je wydrukować i pociąć na wyrazy.
- Wyszukiwanie w tekście fragmentu wyczytanego przez rodzica lub czytanie na zmiany: rodzic- dziecko ( w tej sytuacji dziecko cały czas musi skupiać się na tekście i „śledzić” słowa rodzica,
- Gry zręcznościowe